Habib Koité & Bamada
en concert
Concert
Le 29 Septembre 2007
Horaires : 00:00
Horaires : 00:00
Musique
RASA Wereldculturencentrum – Pauwstraat 13a, 3512 TG Utrecht – Pays-Bas
Français
Vrijdag 21 september
programma vanaf 20:00 | afterparty vanaf 23:15 | entree programma en afterparty: € 15 | kortingspas € 12,75 | RASA-pas of U-pas € 9 | alleen afterparty € 5
BOEKPRESENTATIE
ETHIOPIË: KRACHT EN KWETSBAARHEID
Boekpresentatie | Vr. 21 september | 20:00
De eeuwenoude Ethiopische cultuur is bijzonder rijk. Vermaard zijn de manuscripten, rotsschilderingen en archeologische schatten, de uit rotsen gehouwen kerken in het pelgrimsoord Lalibela en de 99 moskeeën van de stad Harar. Ook de natuur is overweldigend: bergen, meren, woestijnen en regenwoud wisselen elkaar af en het land kent vele unieke planten en diersoorten. Journalist en onderzoeker Jos van Beurden (Africa Asia Desk) richt zich op het behoud van dit erfgoed. Tijdens het festival presenteert hij zijn boek Ethiopië: Kracht en Kwetsbaarheid
(2007). De foto’s in het boek zijn van George Terberg en Arjan van Dijk.
Jasper de Beer foto: Marcel Mutsaers
ORUGA & GUESTS
ETHIOPISCHE JAZZ
20.20
Na zich eerder te hebben ondergedompeld in de Ethiopische muziek als lid van de formatie Jump to Addis (Éthiopiques 15), keert de Nederlandse bassist Jasper de Beer nu terug naar de unieke Ethiopische klankwereld. Speciaal voor de gelegenheid heeft hij zijn jazztrio Oruga, met Mark Tuinstra op gitaar en Uli Genenger op drums, uitgebreid met de Ethiopische muzikanten Afework Nigussie op masenqo (vedel) en Biniyam Kindeya op krar (lier). In de muziek van dit vijftal buitelen de pentatonische en diatonische toonladders beurtelings over elkaar heen, en gaan de westerse en Ethiopische ritmes elkaar eerst te lijf om vervolgens innig met elkaar te dansen.
Afework Nigussie – masenqo (vedel); Biniyam Kindeya – krar (lier); Jasper de Beer – contrabas; Mark Tuinstra – gitaar; Uli Genenger – drums
The Ex in Arba Minch
Documentaire: The Ex in Ethiopië (2002-2007)
Vr. 21 september 21:00
Tussen 2002 en 2007 toerde The Ex driemaal door Ethiopië. Emma Fischer filmde de belevenissen van de groep tijdens deze intense reizen. Voor het Ethiopië-festival maakte zij een compilatie van de opnamen. De documentaire bevat onder meer optredens met impro-drummer Han Bennink en de vorig jaar overleden blinde Ethiopische zanger Mohammed Jimmy Mohammed. Ook te zien is de presentatie in Addis Abeba van de cd Moa Anbessa (met Getatchew Mekuria). Van dit album zijn in Ethiopië sindsdien meer dan 10.000 cassettebandjes verkocht.
THE EX & GETATCHEW MEKURIA & GUESTS
ETHIOPISCHE POSTPUNK
21.45
De Nederlandse postpunkgroep The Ex werkt al jaren intensief samen met Ethiopische muzikanten en bracht op het eigen label TERP Records meerdere Ethiopische cd’s uit. Op hun laatste cd gaat The Ex de muzikale dialoog aan met saxofoonveteraan Getatchew Mekuria (Éthiopiques 14). Mekuria is een van de pioniers in de Ethiopische muziek. In het begin van de jaren vijftig vertaalde hij eigenhandig de shellèla (een oude vocale stijl ter opjutting van ten strijde trekkende soldaten) naar de saxofoon, een instrument dat sindsdien typerend is voor de Ethiopische popmuziek. De rauwe, onstuimige improvisaties waarmee Mekuria reeds in de jaren vijftig furore maakte en waarmee hij vooruitwees naar de latere free-jazz van Amerikaanse coryfeeën als Albert Ayler en Ornette Coleman, hebben anno 2007 niets aan kracht ingeboet.
« Dit swingt als een lange rit over ongeasfalteerde wegen. » – Het Parool
« Whatever the Dutch musicians throw at Mekuria, he blows back with equal force. » – (Wire)
Getatchew Mekuria – saxofoon; Colin McLean – bas; Xavier Charles – klarinet; Brodie West – altsaxofoon; Joost Buis – trombone; Katherina – drums; Terrie – gitaar; Andy – gitaar; GW Sok – zang
CLUB RASA ÉTHIOPIQUES MET DJ MPS PILOT
Na afloop van het concert van The Ex & Getatchew Mekuria geeft DJ mps PILOT zijn visie op de Ethiopische muziek. Zie voor DJ mps PILOT ook: myspace & globalgrooves.
Zaterdag 22 september
programma vanaf 20:00 | afterparty vanaf 00:30 uur | entree programma en afterparty: € 18 | kortingspas € 15,30 RASA-pas of U-pas € 10,80 | alleen afterparty € 5
Foto: Bugs Steffen
WORKSHOP
ESKESTA-DANS O.L.V. MINYESHU
Workshop | Za. 22 september | 15:00 | € 15
In tegenstelling tot veel andere Afrikaanse dansen, die de nadruk leggen op het onderlichaam, zijn Ethiopische dansen gericht op het bovenlichaam. De bewegingen ontstaan vanuit de schouders en de nek. Eskesta (letterlijk: schouderdans) vormt de basis van alle Ethiopische dansstijlen. Bij deze spectaculaire dansvorm is het de kunst om met het hoofd, de schouders en de borst verfi jnde, schokkerige bewegingen te maken, zonder dat deze de rest van het lichaam beïnvloeden. De workshop wordt gegeven door Minyeshu Kifl e Tedla, zelf ooit danseres bij het Nationaal Theater van Ethiopië.
Voor deelname aan de Ethiopische dansworkshop kunt u zich wenden tot de kassa of [email protected] onder vermelding van uw naam, adres en telefoonnummer. De workshop vindt plaats in de studio en duurt 2 x 60 minuten, met een pauze van 15 minuten. Het maximaal aantal deelnemers is 16.
Foto: Sacha Ruland
MINYESHU & CHEWATA
SCHOKSCHOUDERDANS EN ZANG UIT ETHIOPIË
20.45 uur
Minyeshu Kifle Tedla werkte tien jaar als danseres en choreografe bij het Nationaal Theater van Ethiopië alvorens zij zich definitief in Europa vestigde. Daar wist zij met haar band Chewata een nieuw publiek te genereren voor de eeuwenoude Ethiopische liederen waarmee zij is opgegroeid. In 2002 verscheen haar veelgeprezen debuutalbum Meba en de opvolger staat gepland rond de Ethiopische millenniumwisseling. Minyeshu is naast een uitstekende zangeres een krachtige podiumpersoonlijkheid. Haar handelsmerk is de ‘Eskesta’ de karakteristieke Ethiopische dans, waarbij schouders, nek en borst schokkerig bewegen, ogenschijnlijk geïsoleerd van de rest van het lichaam. Op zaterdagmiddag 22 september geeft Minyeshu in RASA tevens een Eskesta-workshop. Wilt u zich alvast opgeven voor deze dansworkshop, dan kunt u een e-mail sturen naar [email protected] onder vermelding van uw naam, adres en telefoonnummer.
Zie ook mosaiquevivant.nl & Mixed Magazine.
Minyeshu Kifle Tedla – zang, dans; Ephrem Bisrat – masenqo (vedel); Shihab Sharhabil – basgitaar; Osama Mileegi – percussie; Donnie DuVall – gitaar; Zoumana Diarra – gitaar, ngoni, kora; Eric van de Lest – drums
ALÈMAYÈHU ESHÈTÉ & BADUME’S BAND
LEGENDARISCHE ZANGER UIT ETHIOPIË
23.00 uur
Alèmayèhu Eshèté (*1941) wordt ook wel de Ethiopische James Brown of ‘The Abyssinian Elvis’ genoemd. Deze sterzanger met zijn tomeloze energie werd groot in de jaren’70 van de vorige eeuw, de Gouden Eeuw van de Ethiopische muziek. Eshèté wordt in één adem genoemd met collega-zangers als Tlahoun Gèssèssè en Mahmoud Ahmed (in Europa waarschijnlijk de bekendste van de drie). Hij was hèt gezicht van de ‘Police Band’, één van de militaire orkesten die ontstonden tijdens het bewind van Haile Selassie en vervolgens hun eigen weg gingen. Eshèté’s haar mag dan wel grijzend zijn, zijn vocale capaciteiten en jeugdige uitstraling heeft hij behouden. Alèmayèhu Eshèté was al te horen op deel 9 van de cd-serie Éthiopiques, maar ook het binnenkort te verschijnen 22e deel is geheel aan hem gewijd.
Hij wordt begeleid door Badume’s band uit Frankrijk, bekend van hun optredens met zanger Mahmoud Ahmed en klarinettist Aklilu Zewdie.
Alèmayèhu Eshèté – zang; Xavier Pusset – tenorsaxofoon; Pierre-Yves Merel – tenorsaxofoon; Franck Lemasle – Fender Rhodes; Rudy Blas – gitaar; Etienne Callac – bas; Antonin Volson – drums; Jonathan Volson – percussie; Donnie DuVall – gitaar; Zoumana Diarra – gitaar, ngoni, kora; Eric van de Lest – drums
Bandume’s Band photo: Laurent Rousseau
Klik hier om te luisteren naar het album Addis Ababa van Alemayèhu Eshèté
Klik hier om een filmpje met Alèmayèhu Eshèté te bekijken
Klik hier om de nieuwe cd van Badume’s Band te beluisteren
Klik hier voor meer informatie over Badume’s Band
Francis Falceto: Abyssinie Swing
Lezing + documentaire
Za. 22 september 20:00
De beroemde cd-serie Éthiopiques op het Franse label Buda Musique is inmiddels toe aan deel 23. Samensteller van deze reeks is muziekarcheoloog Francis Falceto, die als speciale gast aanwezig is op het festival. Falceto struint al decennialang door Ethiopië op zoek naar oude en nieuwe muzikale pareltjes. Tijdens het festival toont hij de documentaire Abyssinie Swing (1996, 26˝), een bonte collage van archiefbeelden van de Ethiopische televisie, waarna hij de spectaculaire ontwikkeling van de moderne Ethiopische muziek onder de loep neemt. De voertaal is Engels.
Klik hier voor een artikel over de geschiedenis van de Ethiopische muziek vanaf de jaren’60.
Klik hier voor een artikel over Francis Falceto’s zoektocht naar Ethiopische groove.
Under African Skies: Ethiopia
Documentaire | Za. 22 september 21:55 en zo. 23 september 15:50
Deze documentaire uit 1989 (D. Marks, R. Taylor, 59˝) is het tweede deel in een vijfdelige reeks over Afrikaanse muziek en dans; een BBC-productie voor het televisieprogramma Under African Skies. Dit unieke document geeft, niet in de laatste plaats vanwege de charmante ouderwetse videokwaliteit, een sfeervol tijdsbeeld van de toenmalige Ethiopische muziek. Zowel traditionele als moderne stijlen worden uitgelicht en in een sociaal-maatschappelijke context geplaatst. De documentaire bevat beeldmateriaal van Ethiopische stermuzikanten als Aster Aweke, Mahmoud Ahmed en Alèmayèhu Eshèté.
CLUB RASA ÉTHIOPIQUES MET DJ JAIRZINHO
Jaïr Tchong (DJ Jairzinho) schrijft voor de Groene Amsterdammer, het Parool en Beyond over kosmopolitische cultuur en werkt als Afrolatin DJ in diverse clubs. Na afloop van het concert van Alèmayèhu Eshèté draait hij muziek uit de Ethiopische Gouden Eeuw. Klik hier voor meer informatie over DJ Jairzinho.
Zondag 23 september
programma vanaf 14:00 | entree programma en afterparty: € 15 | kortingspas € 12,75 | RASA-pas of U-pas € 9
HARRY STROOMER: Taal, Religie en Cultuur in Ethiopië
Lezing
Zo. 23 september | 14:00
Prof. Dr. Harry Stroomer is bijzonder hoogleraar Afro-Aziatische talen aan de Universiteit van Leiden, waar hij zich vooral toelegt op Berber- en Zuid-Semitische talen. Tot die laatste categorie behoren ook zo’n 15 Ethiopische talen, waaronder het Amhaars, de nationale taal van Ethiopië en het Ge’ez, de kerktaal van ongeveer 16 miljoen Ethiopische christenen. Stroomers lezing voert van de Ethiopische talen en literatuur, via de Koptische kerk naar de traditionele Ethiopische muziek, die later die middag in twee intieme concerten live zal klinken.
Afework Nigussie
AFEWORK NIGUSSIE & BINIYAM KINDEYA
TRADITIONELE MUZIEK UIT ETHIOPIË
15.00
Naast de begana (zie onder) kent Ethiopië met de masenqo en de krar nóg twee prominente snaarinstrumenten. De krar, een 5-snarige lier, zou door de duivel aan de mens gegeven zijn ter opwekking van het dierlijke verlangen, als tegenhanger van de door God geschonken begana. Zo verhaalt althans een Ethiopische legende. Het instrument wordt geassocieerd met het zwoele liefdeslied en met de duistere nachtclub. De masenqo, een 1-snarige vedel, is van oorsprong een solo-instrument uit de Orthodoxe kerk, maar het kwam via de hofmuziek in de volksmuziek terecht. Sindsdien dient het als begeleidingsinstrument voor troubadours. Ook bij de boeren op het platteland is het bespelen van de masenqo een populair tijdverdrijf.
Masenqospeler Afework Nigussie en krarspeler Biniyam Kindeya bekwaamden zichzelf in de Ethiopische traditionele muziek aan de beroemde Yared School. Kindeya geldt als één van de topmuzikanten van het Nationaal Theater van Ethiopië. Nigussie, een leerling van meesters als Marta Ashagari en Mulatu Astatqe, staat bekend om zijn warme stemgeluid en sterke podiumuitstraling. Gezamenlijk staan zij garant voor een bijzonder dubbelconcert.
Afework Nigussie – masenqo (vedel), zang; Biniyam Kindeya – krar (lier)
ALÈMU AGA
MEESTER VAN DE ETHIOPISCHE LIER
17.00
Zanger en lierspeler Alèmu Aga uit Addis Abeba wordt beschouwd als de meest virtuoze vertolker van het Ethiopische religieuze lied. Hij begeleidt zichzelf op de begana, een snaarinstrument dat ook wel de Harp van David wordt genoemd, een misnomen daar het een 10-snarige lier betreft. Het instrument zou door god gegeven zijn aan Koning David en samen met de Ark des Verbonds naar Ethiopië zijn gebracht. In Ethiopië geniet het instrument een bijna mythische status. Menig Ethiopiër heeft er een afbeelding van in zijn huis ter bescherming. Kenmerkend voor de begana is het zoemende geluid dat de snaren opwekken wanneer ze in aanraking komen met de brug van het instrument, wat een vervreemdend, meditatief effect teweegbrengt. Even bedwelmend is Alèmu’s warme fluisterstem waarmee hij de bijbelse psalmen tot klinken brengt en in dromerige liederen het dagelijks leven bezingt.
Alèmu Aga – begana (lier)
Voor een artikel over Alèmu Aga in de engelstalige Addis Tribune, klik hier
Foto: Monique Jansen
ETHIOPISCH KOFFIERITUEEL
Door firma Meskel | Doorlopend zondag
In de 9e eeuw zou een geitenhoeder uit Kaffa de Arabica koffieplant hebben ontdekt. Volgens de overlevering zag hij hoe zijn geiten na het eten van de helderrode bessen extatisch gedrag vertoonden. Het zaadje in deze bes, de koffieboon, is uitgegroeid tot hét exportproduct van Ethiopië en vervult een centrale rol in de Ethiopische koffieceremonie waarmee vriendschap of respect wordt uitgedrukt. In menig dorp geldt dit ritueel als het hoogtepunt van de week. Na het wassen roostert men de nog groene bonen in een pan, wat aan de bonen een aromatische olie onttrekt. Vervolgens worden ze in een vijzel fijngestampt, vermengd met kruidnagel, kardemom en kaneel en in een Jebena (een koffi epot van klei) aan de kook gebracht. Het sierlijk uitschenken in de kleine kopjes vereist jarenlange ervaring. De sterke koffie wordt zwart en met veel suiker gedronken (op het platteland ook met zout en zelfs boter) en geserveerd met popcorn of kruidig Ethiopisch brood.
ETHIOPISCHE HAPJES
door restaurant sunshine | Doorlopend
De injera is het traditionele gerecht van Ethiopië. Het is een zachte zuurdesem-pannenkoek gemaakt van het graan teff, sorghum- en maïsmeel. De injera’s worden doorgaans met de hand gegeten, belegd met een pittig gekruide pasta van erwten, groenten of vlees. Yebahareka Achenefe en Zeleke Zerfu van Restaurant Sunshine serveren dit gerecht tijdens het festival.
EXPOSITIE
MATTHIJS BLONK: Ethiopische Volken
Expositie | Doorlopend
Ethiopië telt bijna 80 volken met elk een eigen taal en cultuur. Fotograaf Matthijs Blonk toont de verscheidenheid aan mensen die hij er ontmoette. Naast foto’s zien we korte video’s van muzikanten en dansers die speciaal voor zijn camera optraden; langs café’s trekkende troubadours, nomadenstammen uit het veelal animistische zuidwesten van het land en Koptische gelovigen tijdens een kerstritueel in Lalibela. De expositie ‘Ethiopische Volken’ loopt tot eind oktober. De foto’s zijn te koop. Een deel van de opbrengst gaat naar Stichting Kune Zuva, die zich inzet voor het Montessori-kleuteronderwijs in het zuidwesten van Ethiopië. Lees verder
Het Ethiopië-festival in RASA wordt georganiseerd in samenwerking met de Stichting Ethiopia Millennium (SEM), het Bimhuis te Amsterdam en het Zuiderpershuis te Antwerpen.
.
Het Ethiopië-festival wordt mede mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds, Utrecht.
programma vanaf 20:00 | afterparty vanaf 23:15 | entree programma en afterparty: € 15 | kortingspas € 12,75 | RASA-pas of U-pas € 9 | alleen afterparty € 5
BOEKPRESENTATIE
ETHIOPIË: KRACHT EN KWETSBAARHEID
Boekpresentatie | Vr. 21 september | 20:00
De eeuwenoude Ethiopische cultuur is bijzonder rijk. Vermaard zijn de manuscripten, rotsschilderingen en archeologische schatten, de uit rotsen gehouwen kerken in het pelgrimsoord Lalibela en de 99 moskeeën van de stad Harar. Ook de natuur is overweldigend: bergen, meren, woestijnen en regenwoud wisselen elkaar af en het land kent vele unieke planten en diersoorten. Journalist en onderzoeker Jos van Beurden (Africa Asia Desk) richt zich op het behoud van dit erfgoed. Tijdens het festival presenteert hij zijn boek Ethiopië: Kracht en Kwetsbaarheid
(2007). De foto’s in het boek zijn van George Terberg en Arjan van Dijk.
Jasper de Beer foto: Marcel Mutsaers
ORUGA & GUESTS
ETHIOPISCHE JAZZ
20.20
Na zich eerder te hebben ondergedompeld in de Ethiopische muziek als lid van de formatie Jump to Addis (Éthiopiques 15), keert de Nederlandse bassist Jasper de Beer nu terug naar de unieke Ethiopische klankwereld. Speciaal voor de gelegenheid heeft hij zijn jazztrio Oruga, met Mark Tuinstra op gitaar en Uli Genenger op drums, uitgebreid met de Ethiopische muzikanten Afework Nigussie op masenqo (vedel) en Biniyam Kindeya op krar (lier). In de muziek van dit vijftal buitelen de pentatonische en diatonische toonladders beurtelings over elkaar heen, en gaan de westerse en Ethiopische ritmes elkaar eerst te lijf om vervolgens innig met elkaar te dansen.
Afework Nigussie – masenqo (vedel); Biniyam Kindeya – krar (lier); Jasper de Beer – contrabas; Mark Tuinstra – gitaar; Uli Genenger – drums
The Ex in Arba Minch
Documentaire: The Ex in Ethiopië (2002-2007)
Vr. 21 september 21:00
Tussen 2002 en 2007 toerde The Ex driemaal door Ethiopië. Emma Fischer filmde de belevenissen van de groep tijdens deze intense reizen. Voor het Ethiopië-festival maakte zij een compilatie van de opnamen. De documentaire bevat onder meer optredens met impro-drummer Han Bennink en de vorig jaar overleden blinde Ethiopische zanger Mohammed Jimmy Mohammed. Ook te zien is de presentatie in Addis Abeba van de cd Moa Anbessa (met Getatchew Mekuria). Van dit album zijn in Ethiopië sindsdien meer dan 10.000 cassettebandjes verkocht.
THE EX & GETATCHEW MEKURIA & GUESTS
ETHIOPISCHE POSTPUNK
21.45
De Nederlandse postpunkgroep The Ex werkt al jaren intensief samen met Ethiopische muzikanten en bracht op het eigen label TERP Records meerdere Ethiopische cd’s uit. Op hun laatste cd gaat The Ex de muzikale dialoog aan met saxofoonveteraan Getatchew Mekuria (Éthiopiques 14). Mekuria is een van de pioniers in de Ethiopische muziek. In het begin van de jaren vijftig vertaalde hij eigenhandig de shellèla (een oude vocale stijl ter opjutting van ten strijde trekkende soldaten) naar de saxofoon, een instrument dat sindsdien typerend is voor de Ethiopische popmuziek. De rauwe, onstuimige improvisaties waarmee Mekuria reeds in de jaren vijftig furore maakte en waarmee hij vooruitwees naar de latere free-jazz van Amerikaanse coryfeeën als Albert Ayler en Ornette Coleman, hebben anno 2007 niets aan kracht ingeboet.
« Dit swingt als een lange rit over ongeasfalteerde wegen. » – Het Parool
« Whatever the Dutch musicians throw at Mekuria, he blows back with equal force. » – (Wire)
Getatchew Mekuria – saxofoon; Colin McLean – bas; Xavier Charles – klarinet; Brodie West – altsaxofoon; Joost Buis – trombone; Katherina – drums; Terrie – gitaar; Andy – gitaar; GW Sok – zang
CLUB RASA ÉTHIOPIQUES MET DJ MPS PILOT
Na afloop van het concert van The Ex & Getatchew Mekuria geeft DJ mps PILOT zijn visie op de Ethiopische muziek. Zie voor DJ mps PILOT ook: myspace & globalgrooves.
Zaterdag 22 september
programma vanaf 20:00 | afterparty vanaf 00:30 uur | entree programma en afterparty: € 18 | kortingspas € 15,30 RASA-pas of U-pas € 10,80 | alleen afterparty € 5
Foto: Bugs Steffen
WORKSHOP
ESKESTA-DANS O.L.V. MINYESHU
Workshop | Za. 22 september | 15:00 | € 15
In tegenstelling tot veel andere Afrikaanse dansen, die de nadruk leggen op het onderlichaam, zijn Ethiopische dansen gericht op het bovenlichaam. De bewegingen ontstaan vanuit de schouders en de nek. Eskesta (letterlijk: schouderdans) vormt de basis van alle Ethiopische dansstijlen. Bij deze spectaculaire dansvorm is het de kunst om met het hoofd, de schouders en de borst verfi jnde, schokkerige bewegingen te maken, zonder dat deze de rest van het lichaam beïnvloeden. De workshop wordt gegeven door Minyeshu Kifl e Tedla, zelf ooit danseres bij het Nationaal Theater van Ethiopië.
Voor deelname aan de Ethiopische dansworkshop kunt u zich wenden tot de kassa of [email protected] onder vermelding van uw naam, adres en telefoonnummer. De workshop vindt plaats in de studio en duurt 2 x 60 minuten, met een pauze van 15 minuten. Het maximaal aantal deelnemers is 16.
Foto: Sacha Ruland
MINYESHU & CHEWATA
SCHOKSCHOUDERDANS EN ZANG UIT ETHIOPIË
20.45 uur
Minyeshu Kifle Tedla werkte tien jaar als danseres en choreografe bij het Nationaal Theater van Ethiopië alvorens zij zich definitief in Europa vestigde. Daar wist zij met haar band Chewata een nieuw publiek te genereren voor de eeuwenoude Ethiopische liederen waarmee zij is opgegroeid. In 2002 verscheen haar veelgeprezen debuutalbum Meba en de opvolger staat gepland rond de Ethiopische millenniumwisseling. Minyeshu is naast een uitstekende zangeres een krachtige podiumpersoonlijkheid. Haar handelsmerk is de ‘Eskesta’ de karakteristieke Ethiopische dans, waarbij schouders, nek en borst schokkerig bewegen, ogenschijnlijk geïsoleerd van de rest van het lichaam. Op zaterdagmiddag 22 september geeft Minyeshu in RASA tevens een Eskesta-workshop. Wilt u zich alvast opgeven voor deze dansworkshop, dan kunt u een e-mail sturen naar [email protected] onder vermelding van uw naam, adres en telefoonnummer.
Zie ook mosaiquevivant.nl & Mixed Magazine.
Minyeshu Kifle Tedla – zang, dans; Ephrem Bisrat – masenqo (vedel); Shihab Sharhabil – basgitaar; Osama Mileegi – percussie; Donnie DuVall – gitaar; Zoumana Diarra – gitaar, ngoni, kora; Eric van de Lest – drums
ALÈMAYÈHU ESHÈTÉ & BADUME’S BAND
LEGENDARISCHE ZANGER UIT ETHIOPIË
23.00 uur
Alèmayèhu Eshèté (*1941) wordt ook wel de Ethiopische James Brown of ‘The Abyssinian Elvis’ genoemd. Deze sterzanger met zijn tomeloze energie werd groot in de jaren’70 van de vorige eeuw, de Gouden Eeuw van de Ethiopische muziek. Eshèté wordt in één adem genoemd met collega-zangers als Tlahoun Gèssèssè en Mahmoud Ahmed (in Europa waarschijnlijk de bekendste van de drie). Hij was hèt gezicht van de ‘Police Band’, één van de militaire orkesten die ontstonden tijdens het bewind van Haile Selassie en vervolgens hun eigen weg gingen. Eshèté’s haar mag dan wel grijzend zijn, zijn vocale capaciteiten en jeugdige uitstraling heeft hij behouden. Alèmayèhu Eshèté was al te horen op deel 9 van de cd-serie Éthiopiques, maar ook het binnenkort te verschijnen 22e deel is geheel aan hem gewijd.
Hij wordt begeleid door Badume’s band uit Frankrijk, bekend van hun optredens met zanger Mahmoud Ahmed en klarinettist Aklilu Zewdie.
Alèmayèhu Eshèté – zang; Xavier Pusset – tenorsaxofoon; Pierre-Yves Merel – tenorsaxofoon; Franck Lemasle – Fender Rhodes; Rudy Blas – gitaar; Etienne Callac – bas; Antonin Volson – drums; Jonathan Volson – percussie; Donnie DuVall – gitaar; Zoumana Diarra – gitaar, ngoni, kora; Eric van de Lest – drums
Bandume’s Band photo: Laurent Rousseau
Klik hier om te luisteren naar het album Addis Ababa van Alemayèhu Eshèté
Klik hier om een filmpje met Alèmayèhu Eshèté te bekijken
Klik hier om de nieuwe cd van Badume’s Band te beluisteren
Klik hier voor meer informatie over Badume’s Band
Francis Falceto: Abyssinie Swing
Lezing + documentaire
Za. 22 september 20:00
De beroemde cd-serie Éthiopiques op het Franse label Buda Musique is inmiddels toe aan deel 23. Samensteller van deze reeks is muziekarcheoloog Francis Falceto, die als speciale gast aanwezig is op het festival. Falceto struint al decennialang door Ethiopië op zoek naar oude en nieuwe muzikale pareltjes. Tijdens het festival toont hij de documentaire Abyssinie Swing (1996, 26˝), een bonte collage van archiefbeelden van de Ethiopische televisie, waarna hij de spectaculaire ontwikkeling van de moderne Ethiopische muziek onder de loep neemt. De voertaal is Engels.
Klik hier voor een artikel over de geschiedenis van de Ethiopische muziek vanaf de jaren’60.
Klik hier voor een artikel over Francis Falceto’s zoektocht naar Ethiopische groove.
Under African Skies: Ethiopia
Documentaire | Za. 22 september 21:55 en zo. 23 september 15:50
Deze documentaire uit 1989 (D. Marks, R. Taylor, 59˝) is het tweede deel in een vijfdelige reeks over Afrikaanse muziek en dans; een BBC-productie voor het televisieprogramma Under African Skies. Dit unieke document geeft, niet in de laatste plaats vanwege de charmante ouderwetse videokwaliteit, een sfeervol tijdsbeeld van de toenmalige Ethiopische muziek. Zowel traditionele als moderne stijlen worden uitgelicht en in een sociaal-maatschappelijke context geplaatst. De documentaire bevat beeldmateriaal van Ethiopische stermuzikanten als Aster Aweke, Mahmoud Ahmed en Alèmayèhu Eshèté.
CLUB RASA ÉTHIOPIQUES MET DJ JAIRZINHO
Jaïr Tchong (DJ Jairzinho) schrijft voor de Groene Amsterdammer, het Parool en Beyond over kosmopolitische cultuur en werkt als Afrolatin DJ in diverse clubs. Na afloop van het concert van Alèmayèhu Eshèté draait hij muziek uit de Ethiopische Gouden Eeuw. Klik hier voor meer informatie over DJ Jairzinho.
Zondag 23 september
programma vanaf 14:00 | entree programma en afterparty: € 15 | kortingspas € 12,75 | RASA-pas of U-pas € 9
HARRY STROOMER: Taal, Religie en Cultuur in Ethiopië
Lezing
Zo. 23 september | 14:00
Prof. Dr. Harry Stroomer is bijzonder hoogleraar Afro-Aziatische talen aan de Universiteit van Leiden, waar hij zich vooral toelegt op Berber- en Zuid-Semitische talen. Tot die laatste categorie behoren ook zo’n 15 Ethiopische talen, waaronder het Amhaars, de nationale taal van Ethiopië en het Ge’ez, de kerktaal van ongeveer 16 miljoen Ethiopische christenen. Stroomers lezing voert van de Ethiopische talen en literatuur, via de Koptische kerk naar de traditionele Ethiopische muziek, die later die middag in twee intieme concerten live zal klinken.
Afework Nigussie
AFEWORK NIGUSSIE & BINIYAM KINDEYA
TRADITIONELE MUZIEK UIT ETHIOPIË
15.00
Naast de begana (zie onder) kent Ethiopië met de masenqo en de krar nóg twee prominente snaarinstrumenten. De krar, een 5-snarige lier, zou door de duivel aan de mens gegeven zijn ter opwekking van het dierlijke verlangen, als tegenhanger van de door God geschonken begana. Zo verhaalt althans een Ethiopische legende. Het instrument wordt geassocieerd met het zwoele liefdeslied en met de duistere nachtclub. De masenqo, een 1-snarige vedel, is van oorsprong een solo-instrument uit de Orthodoxe kerk, maar het kwam via de hofmuziek in de volksmuziek terecht. Sindsdien dient het als begeleidingsinstrument voor troubadours. Ook bij de boeren op het platteland is het bespelen van de masenqo een populair tijdverdrijf.
Masenqospeler Afework Nigussie en krarspeler Biniyam Kindeya bekwaamden zichzelf in de Ethiopische traditionele muziek aan de beroemde Yared School. Kindeya geldt als één van de topmuzikanten van het Nationaal Theater van Ethiopië. Nigussie, een leerling van meesters als Marta Ashagari en Mulatu Astatqe, staat bekend om zijn warme stemgeluid en sterke podiumuitstraling. Gezamenlijk staan zij garant voor een bijzonder dubbelconcert.
Afework Nigussie – masenqo (vedel), zang; Biniyam Kindeya – krar (lier)
ALÈMU AGA
MEESTER VAN DE ETHIOPISCHE LIER
17.00
Zanger en lierspeler Alèmu Aga uit Addis Abeba wordt beschouwd als de meest virtuoze vertolker van het Ethiopische religieuze lied. Hij begeleidt zichzelf op de begana, een snaarinstrument dat ook wel de Harp van David wordt genoemd, een misnomen daar het een 10-snarige lier betreft. Het instrument zou door god gegeven zijn aan Koning David en samen met de Ark des Verbonds naar Ethiopië zijn gebracht. In Ethiopië geniet het instrument een bijna mythische status. Menig Ethiopiër heeft er een afbeelding van in zijn huis ter bescherming. Kenmerkend voor de begana is het zoemende geluid dat de snaren opwekken wanneer ze in aanraking komen met de brug van het instrument, wat een vervreemdend, meditatief effect teweegbrengt. Even bedwelmend is Alèmu’s warme fluisterstem waarmee hij de bijbelse psalmen tot klinken brengt en in dromerige liederen het dagelijks leven bezingt.
Alèmu Aga – begana (lier)
Voor een artikel over Alèmu Aga in de engelstalige Addis Tribune, klik hier
Foto: Monique Jansen
ETHIOPISCH KOFFIERITUEEL
Door firma Meskel | Doorlopend zondag
In de 9e eeuw zou een geitenhoeder uit Kaffa de Arabica koffieplant hebben ontdekt. Volgens de overlevering zag hij hoe zijn geiten na het eten van de helderrode bessen extatisch gedrag vertoonden. Het zaadje in deze bes, de koffieboon, is uitgegroeid tot hét exportproduct van Ethiopië en vervult een centrale rol in de Ethiopische koffieceremonie waarmee vriendschap of respect wordt uitgedrukt. In menig dorp geldt dit ritueel als het hoogtepunt van de week. Na het wassen roostert men de nog groene bonen in een pan, wat aan de bonen een aromatische olie onttrekt. Vervolgens worden ze in een vijzel fijngestampt, vermengd met kruidnagel, kardemom en kaneel en in een Jebena (een koffi epot van klei) aan de kook gebracht. Het sierlijk uitschenken in de kleine kopjes vereist jarenlange ervaring. De sterke koffie wordt zwart en met veel suiker gedronken (op het platteland ook met zout en zelfs boter) en geserveerd met popcorn of kruidig Ethiopisch brood.
ETHIOPISCHE HAPJES
door restaurant sunshine | Doorlopend
De injera is het traditionele gerecht van Ethiopië. Het is een zachte zuurdesem-pannenkoek gemaakt van het graan teff, sorghum- en maïsmeel. De injera’s worden doorgaans met de hand gegeten, belegd met een pittig gekruide pasta van erwten, groenten of vlees. Yebahareka Achenefe en Zeleke Zerfu van Restaurant Sunshine serveren dit gerecht tijdens het festival.
EXPOSITIE
MATTHIJS BLONK: Ethiopische Volken
Expositie | Doorlopend
Ethiopië telt bijna 80 volken met elk een eigen taal en cultuur. Fotograaf Matthijs Blonk toont de verscheidenheid aan mensen die hij er ontmoette. Naast foto’s zien we korte video’s van muzikanten en dansers die speciaal voor zijn camera optraden; langs café’s trekkende troubadours, nomadenstammen uit het veelal animistische zuidwesten van het land en Koptische gelovigen tijdens een kerstritueel in Lalibela. De expositie ‘Ethiopische Volken’ loopt tot eind oktober. De foto’s zijn te koop. Een deel van de opbrengst gaat naar Stichting Kune Zuva, die zich inzet voor het Montessori-kleuteronderwijs in het zuidwesten van Ethiopië. Lees verder
Het Ethiopië-festival in RASA wordt georganiseerd in samenwerking met de Stichting Ethiopia Millennium (SEM), het Bimhuis te Amsterdam en het Zuiderpershuis te Antwerpen.
.
Het Ethiopië-festival wordt mede mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds, Utrecht.
Partager :
